Türkiye’de her gün binlerce yeni marka başvurusu yapılıyor ve bunların önemli bir kısmı, marka sorgulama yapılmaksızın başvurulduğu için daha önce tescil edilmiş veya başvurusu yapılmış markalarla benzerlik nedeniyle reddediliyor. Bir isim için web’de alan adı veya sosyal medya hesabı boş olsa bile, Türk Patent nezdinde aynı ya da benzer bir marka çoktan tescil edilmiş olabilir. Bu nedenle marka tescil başvurusu yapmadan önce, mutlaka sistemli bir marka sorgulama ve benzerlik analizi yapılması gerekiyor.
Türk Patent üzerinden ücretsiz marka sorgulama nasıl yapılır?
1. Resmî marka sorgu ekranına giriş
Türkiye’de tescilli markalar ve başvurular TürkPatent sicilinde tutulur; herkesin erişimine açık bir sorgu sistemi vardır. Bu sistem üzerinden, marka adınızı ve sınıflarınızı girerek ücretsiz bir ön tarama yapabilirsiniz.
2. Marka adını ve sınıf bilgilerini girmek
Sorgulama yaparken sadece marka adını yazmak genellikle yeterli değildir; çünkü marka koruması Nice sınıfları denilen mal ve hizmet grupları üzerinden verilir. Örneğin aynı marka adı, biri giyim (sınıf 25), diğeri yazılım (sınıf 42) olmak üzere iki farklı sınıfta farklı sahipler adına tescilli olabilir. Bu nedenle sorgu ekranında:
3. Sonuçları okurken nelere dikkat etmeli?
Sorgu sonuçlarında; marka adı, başvuru/tescil numarası, mal-hizmet sınıfları ve başvuru durumu gibi bilgiler yer alır. Burada özellikle:
- Aynı veya çok benzer imlaya sahip markalar,
- Aynı veya yakın sınıflarda tescilli olanlar,
- Hâlâ geçerli (iptal edilmemiş, hükümsüz kılınmamış) kayıtlar
sizin için risk oluşturabilir. Ancak bu noktada sorgu ekranını görmek, çoğu zaman “bu marka tescil edilebilir mi?” sorusuna tek başına net cevap vermez.
Sadece Google veya basit sorgu neden yeterli değil?
1. Google araması marka sicili değildir
Pek çok girişimci, markasıyla ilgili ilk araştırmayı Google’da yapıyor; marka adıyla arama yapıp çok sonuç çıkmıyorsa, ismin boş olduğunu düşünüyor. Oysa Google sonuçları, yalnızca indekslenmiş web sayfalarını gösterir; TürkPatent sicilinde kayıtlı binlerce marka, web’de aktif kullanılmasa bile tescilli olabilir. Bu nedenle “Google’da görünmüyor” demek, hukuken “boş marka” anlamına gelmez.
2. Basit sorgular benzer markaları her zaman yakalamaz
Ücretsiz sistemlerde çoğu kullanıcı sadece birebir yazımı arar; ancak tescil riskleri genellikle:
- Harf değişimleri,
- Okunuşta benzerlik,
- Kısaltmalar veya ek–ön ekler
üzerinden ortaya çıkar. Örneğin “MARKALEX” ile “MARQUELEX” gibi yazımlar, kullanıcı tarafından farklı görülse de sicilde ciddi benzerlik olarak değerlendirilebilir. Bu tür benzerlikleri fark etmek için, markaların görsel, işitsel ve kavramsal benzerliğini birlikte değerlendirmek gerekir.
3. Sınıf seçimi hataları büyük risk yaratır
Bir başka yaygın sorun, yanlış veya eksik sınıf seçimi. İşletme sadece ana ürününe odaklanıp yan hizmetlerini veya olası genişleme alanlarını hesaba katmayabilir. Örneğin, yalnızca “giyim” sınıfında başvuru yapıp, ileride e‑ticaret ve yazılım hizmetlerine geçmek isteyen bir marka, bu alanlarda benzer markalar yüzünden sorun yaşayabilir. Bu yüzden hem mevcut faaliyetler hem de orta vadeli planlar dikkate alınarak sınıf stratejisi oluşturmak gerekir.
Profesyonel marka benzerlik analizi neleri içerir?
1. Kapsamlı veri tabanı taraması
Uzmanlar, sadece TürkPatent’in temel sorgu ekranı ile yetinmez; markayı farklı yazım biçimleri, kısaltmalar ve olası harf değişimleriyle birlikte tarar. Aynı zamanda iptal edilmiş, reddedilmiş veya benzeri nedenlerle artık koruma sağlamayan kayıtlar da ayıklanır; böylece gerçek riskler netleşir.
2. Nice sınıflarına göre stratejik değerlendirme
Markanız için hangi sınıflarda koruma alınacağı, sadece “şu an ne yapıyorum?” sorusuyla değil, “5 yıl içinde bu marka ile nereye gidebilirim?” sorusuyla da belirlenmelidir. Profesyonel raporda:
3. Hukuki risk analizi ve görüş
Benzer markalar bulunsa bile, her durumda başvuru imkânsız değildir; bazen mal/hizmet kapsamı, bazen markaların bütünsel algısı, bazen de zamansal faktörler riski azaltabilir. Uzman görüşü, bu benzerliklerin:
Başvuru öncesi kendinize sormanız gereken 5 soru
- Bu marka adı, faaliyet gösterdiğim tüm mal ve hizmetleri gerçekten kapsıyor mu?
Pek çok başvuru sahibi, sadece ana ürününe odaklanıp yan ürün ve hizmetleri unuttuğu için ileride ek başvuru yapmak zorunda kalıyor. - Markamla aynı veya çok benzer başka markalar, aynı sınıfta tescilli mi?
Temel sorgularda gözden kaçan benzer marka, tescil sonrası itiraz veya hükümsüzlük davasıyla ciddi sorun yaratabilir. - Markamı yurt dışında da kullanmayı planlıyor muyum?
İhracat veya yurtdışı e‑ticaret planı varsa, Madrid Sistemi veya ulusal başvurularla uluslararası strateji düşünmek gerekir. - Markam sadece kelime mi, yoksa logo ile birlikte mi korunmalı?
Kelime markası genel olarak daha geniş koruma sağlarken, özgün bir logo için tasarım ve marka korumasını birlikte değerlendirmek avantajlı olabilir. - İtiraz veya ret gelmesi hâlinde nasıl bir yol izlerim?
Başvurunun reddi hâlinde itiraz süresi ve argümanları, iş planınızı doğrudan etkileyebilir; bu nedenle baştan bir B planı düşünmek gerekir.
Ücretsiz marka sorgulama + profesyonel analiz nasıl birleşmeli?
Ücretsiz sorgu araçları, giriş seviyesinde çok faydalıdır; en bariz çakışmaları görmek ve ilk filtreyi yapmak için mutlaka kullanılmalıdır. Ancak bu tarama, tek başına “markam kesin tescil olur” güvencesi vermez; sadece “daha detaylı analiz yapılması gereken bir aday” olup olmadığını gösterir. En sağlıklı yaklaşım, iki adımı birleştirmektir:
Sonuç: Markanıza bir kez değil, uzun yıllar bakıyorsunuz
Marka, çoğu işletme için tabeladan daha değerli; e‑ticaret siteleri ve dijital markalar içinse neredeyse şirketin kendisi anlamına geliyor. Bu kadar kritik bir varlık için, sadece hızlıca bir sorgu ekranına bakıp karar vermek yerine, bilinçli ve planlı hareket etmek çok daha doğru.
Eğer siz de marka adınızın tescile uygun olup olmadığını öğrenmek ve ayrıntılı bir benzerlik analizi + sınıf planlaması raporu almak istiyorsanız, sitedeki “Ücretsiz Marka Araştırma” formunu doldurabilir veya doğrudan iletişime geçerek markanız için özel bir ön değerlendirme talep edebilirsiniz.
